Βόρειο Σεντινέλ: Η πιο απομονωμένη φυλή του πλανήτη

 

Στην εποχή των δορυφόρων, του διαδικτύου και της πληροφορίας που ταξιδεύει με ασύλληπτες ταχύτητες, είναι απίστευτο ότι υπάρχουν ακόμα «απομονωμένες» φυλές. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, υπάρχουν περίπου 80 τέτοιες ομάδες ανθρώπων, σε σημεία του πλανήτη δύσβατα ως απλησίαστα, που προτιμούν να ζουν μόνοι τους, χωρίς συχνές επαφές με τον πληθυσμό.

🔎Απ’ όλες αυτές τις φυλές, που βρίσκονται κυρίως σε ζούγκλες της Νότιας Αμερικής, της Ινδονησίας και της Νέας Γουινέας, οι σύγχρονοι άνθρωποι (κυρίως επιστήμονες και μελετητές) έχουν προσπαθήσει και καταφέρει να αποκαταστήσουν επαφές, έστω και μικρές. Το μοναδικό μέρος της γης όπου οι άνθρωποι δεν δέχονται με κανέναν τρόπο να έχουν την παραμικρή επαφή με ξένους είναι το νησί Βόρειο Σεντινέλ.

🔎Τι εστί Βόρειο Σεντινέλ; Ένα νησί με έκταση 57 τ.χλμ., δηλαδή λίγο μεγαλύτερο από την δική μας Κίμωλο, στο σύμπλεγμα των NησιώνΑνταμάν, στον τεράστιο Κόλπο της Βεγγάλης. Τα νησιά Ανταμάν, μαζί με τα νησιά Νικομπάρ που βρίσκονται σχετικά κοντά τους, αποτελούν ειδική διοικητική περιφέρεια της Ινδίας. Το νησί αυτό ανήκει στην Ινδία μόνο θεωρητικά, βέβαια. Διότι κανείς, ούτε στρατιώτης, ούτε καν διοικητικός υπάλληλος, δεν έχει αποπειραθεί ποτέ να ασκήσει εξουσία στο όνομα της Ινδίας. Οι κάτοικοι του Βόρειου Σεντινέλ είναι κατ’ ουσίαν απόλυτα ανεξάρτητοι.

🔎Πόσοι είναι οι κάτοικοι του Βόρειου Σεντινέλ; Κανείς δεν ξέρει ακριβώς. Στις επίσημες απογραφές της απέραντης Ινδίας, όπου καταγράφεται και ο τελευταίος κάτοικος στο μικρότερο χωριό, για το νησί αυτό υπάρχουν μόνο εκτιμήσεις. Η απογραφή γίνεται ως εξής: Ένα ελικόπτερο (!) πετάει πάνω από το νησί επί μία ώρα και δύο κρατικοί υπάλληλοι προσπαθούν να καταλάβουν από την κίνηση που βλέπουν στο νησί πόσοι είναι οι κάτοικοί του!

🔎Βεβαίως επειδή κάποιοι επιλέγουν να κρυφτούν στις φυλλωσιές κι άλλοι εκτοξεύουν βέλη με πρωτόγονα τόξα εναντίον του ελικοπτέρου, ακριβής εκτίμηση δεν υπάρχει. Οι κάτοικοι υπολογίζονται κάπου ανάμεσα στους 50 και τους 200, αλλά δεν αποκλείεται να είναι πολύ λιγότεροι ή πολύ περισσότεροι!

🔎Αυτοί οι άνθρωποι αποτελούν ένα από τα τελευταία μυστήρια της ανθρωπογεωγραφίας. Κανείς δεν ξέρει τι γλώσσα μιλάνε, αν είναι συγγενής με αυτές των ντόπιων στα διπλανά νησιά. Δεν μπορούν να καταταχθούν ούτε φυλετικά, ούτε γλωσσικά, ούτε και θρησκευτικά. Κανείς δεν ξέρει πώς ζουν, αν έχουν αρχηγό, αν πιστεύουν σε θεούς ή δαίμονες και σε ποιο επίπεδο πολιτισμού έχουν φτάσει. Γι’ αυτό και οι επιστήμονες του είδους είχαν για χρόνια επικεντρωθεί εκεί, η «αποκρυπτογράφηση» του Σεντινέλ ήταν ένα είδος παράσημου για όποιον το κατάφερνε.

🔎Η ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ασίας, αλλά και του Ειρηνικού, με τα χιλιάδες νησιά, είναι διάσημη με πολλές ιστορίες εχθρότητας ανάμεσα στους ντόπιους κατοίκους και τους ταξιδιώτες, τις πρώτες φορές που συναντήθηκαν. Στο 99,9% των περιπτώσεων, όμως, οι ντόπιοι είτε ηρέμησαν κι αποκατέστησαν φιλικές σχέσεις με τους ξένους, είτε υποτάχθηκαν με τη βία. Στο Βόρειο Σεντινέλ δεν συνέβη τίποτε από τα δύο. Προφανώς διότι οι κατά καιρούς αποικιακές δυνάμεις θεώρησαν ασήμαντο το νησί για να το υποτάξουν με τη βία, όταν είδαν ότι οι κάτοικοι επέμεναν να τους… υποδέχονται με βροχή από βέλη.

🔎Οι πρώτες καταγεγραμμένες επαφές με Ευρωπαίους έγιναν το 1771, όταν το πλοίο Ντίλιτζεντ της Εταιρείας Ανατολικών Ινδιών σταμάτησε στο νησί. Αλλά δεν είδε τίποτα. Τα γειτονικά νησιά Ανταμάν κατακτήθηκαν από τη Βρετανία στις αρχές του 19^ου αιώνα, αλλά στο Βόρειο Σεντνιέλ αποπειράθηκαν να πάνε μόλις το 1867. Το μικρό στρατιωτικό απόσπασμα έφυγε κακήν-κακώς.

🔎Ο πρώτος που ενδιαφέρθηκε για το νησί αυτό ήταν ο Μόρις Πόρτμαν, ένας κατώτερος διοικητικός υπάλληλος στο Πορτ Μπλερ, την πρωτεύουσα των νησιών Ανταμάν. Έφτασε εκεί τον Ιανουάριο του 1880 επικεφαλής στρατιωτικού αποσπάσματος και περιδιάβαινε το νησί, βρίσκοντας μόνο άδειες καλύβες. Λογικά όλοι οι κάτοικοι κρύβονταν συνεχώς στην πυκνή ζούγκλα του εσωτερικού. Με τα πολλά, ο Πόρτμαν κατάφερε να αιχμαλωτίσει έξι κατοίκους, ένα ζευγάρι ηλικιωμένων και τέσσερα παιδιά, και τους πήρε μαζί τους στο Πορτ Μπλερ για να τους «μελετήσει».

🔎Σε λίγες ημέρες το ζευγάρι των ηλικιωμένων πέθανε και ο Πόρτμαν, ανήσυχος για την υγεία των παιδιών, τα έστειλε πίσω στο νησί. Τις επόμενες δεκαετίες υπήρξαν αρκετά ταξίδια εκεί, αλλά μόνο για να αφήσουν διάφορα αντικείμενα ως δώρα στην ακτή, για να στείλουν το μήνυμα ότι οι προθέσεις τους ήταν ειρηνικές. Ένα ναυάγιο ινδικού πλοίου το 1906 απέδειξε ότι ήταν μάταιος κόπος. Όταν οι ναυαγοί πήγαν να αποβιβαστούν εκεί με τις βάρκες του πλοίου, συνάντησαν βροχή από βέλη και δεν αποβιβάστηκαν.

🔎Μετά το 1948, όταν τα νησιά πέρασαν στην κυριαρχία της Ινδίας, η κυβέρνηση εξέτασε το ενδεχόμενο να έχει κάποιου είδους επαφή με τους ντόπιους, για να τους βοηθήσει στην καθημερινότητά τους. Αλλά όλες οι απόπειρες επαφής αποδείχτηκαν μάταιες. Οι κάτοικοι έριχναν βέλη από μακριά και, όταν οι ξένοι αποβιβάζονταν, εξαφανίζονταν στις φυλλωσιές.

🔎Ο πρώτος, και ο μόνος που κατάφερε μια σχετικά ειρηνική επαφή με τους Σεντινέλ είναι Τριοκνάθ Παντίτ, ένας Ινδός ανθρωπολόγος. Ξεκίνησε δειλά μόνο με δώρα από το 1967 και αποβιβάστηκε στο νησί το 1991, 24 χρόνια αργότερα! Οι Σεντινελέζοι δεν του επιτέθηκαν, αλλά του έδειχναν με τη γλώσσα του σώματος ότι τον θεωρούσαν ανεπιθύμητο, παρά τα δώρα του: Του γυρνούσαν την πλάτη και έφταναν στο σημείο μάλιστα να… αφοδεύουν μπροστά του!

🔎Το 1997 ο Παντίτ ειδοποίησε την ινδική κυβέρνηση ότι δεν είχε κάνει καμία πρόοδο σχετικά με την κατάταξη των Σεντινέλ σε μια συγκεκριμένη ανθρωπολογική ομάδα με βάση τη γλώσσα τους, αφού όποτε τον έβλεπαν έβγαζαν μόνο θυμωμένες κραυγές. Έτσι, λοιπόν, η Ινδία αποφάσισε να τους αφήσει στην ησυχία τους. Με νόμο που ψηφίστηκε το 2000 το νησί καταχωρήθηκε ως «κρατική προστατευόμενη περιοχή» και οι κάτοικοί του, παρ’ ότι τυπικά είναι Ινδοί πολίτες, απαλλάχθηκαν από φορολογία ή υπακοή σε οποιονδήποτε άλλον ινδικό νόμο.

🔎Οι επαφές ελαχιστοποιήθηκαν. Μόνο το 2004, μετά τον ισχυρότατο σεισμό που συντάραξε την Ινδονησία το τεράστιο τσουνάμι που ταξίδεψε σε όλο τον Ινδικό, στάλθηκαν στρατιωτικά ελικόπτερα πάνω από το Σεντινέλ για να διαπιστώσουν σε ποια κατάσταση βρίσκονταν εκεί οι κάτοικοι. Η βροχή από βέλη που εκτοξεύθηκε εναντίον τους απέδειξε ότι οι περισσότεροι ήταν καλά στην υγεία τους.

🔎Η τελευταία χρονικά ιστορία που αφορά το Βόρειο Σεντινέλ είναι τραγική και εκτυλίχθηκε το 2018. Ένας 26χρονος Αμερικανός πάστορας των Ευαγγελιστών, ο Τζον Άλεν Τσάου, αποφάσισε να ταξιδέψει στο νησί και να ζήσει με τους κατοίκους του για να τους προσηλυτίσει στον χριστιανισμό. Επειδή ήταν παράνομο (στην περιοχή περιπολούν σκάφη του ινδικού λιμενικού για να ελέγχουν ακόμα και τα ψαράδικα πλοιάρια) δωροδόκησε Ινδούς ψαράδες να τον πάνε κοντά στο νησί κι αποβιβάστηκε μόνος του μ’ ένα μικρό κανό. Ήταν απολύτως άοπλος και είχε μαζί του μόνο τη Βίβλο.

🔎Μία ημέρα αργότερα, οι ίδιοι Ινδοί ψαράδες είδαν το πτώμα του στην παραλία, έτσι ειδοποίησαν τις αρχές. Έγινε μια μικρή προσπάθεια να πάρουν το πτώμα, αλλά οι Σεντινελέζοι είχαν μαζευτεί γύρω απ’ αυτό με τα τόξα τους και δεν έδειχναν διατεθειμένοι να τον αφήσουν χωρίς μάχη. Το λιμενικό συνέλαβε οκτώ ψαράδες, στους οποίους αποδόθηκαν κατηγορίες για παράνομη μετακίνηση.

🔎Όταν έγινε γνωστό το γεγονός, υπήρξαν κάποια δημοσιεύματα ινδικών εφημερίδων που παρότρυναν την κυβέρνηση να συλλάβει (!) τους Σεντινελέζους για φόνο. Υπήρξε, όμως, επίσημη κυβερνητική τοποθέτηση, που ξεκαθάριζε ότι οι Σεντινελέζοι βάσει του νόμου του 2000 έχουν, ουσιαστικά, το… ακαταλόγιστο. Και δεν επρόκειτο για επιθετική ενέργεια, αλλά θα μπορούσε να χαρακτηριστεί νομικά ως «νόμιμη άμυνα».

🔎Ένα ντοκιμαντέρ για το νησί που προβλήθηκε στο National Geographic το 2023 είχε μόνο κάποιες εικόνες από τις επαφές του ανθρωπολόγου Παντίτ πριν 30 χρόνια και κάποια μακρινά πλάνα που τραβήχτηκαν από ψαροκάικα στα ανοιχτά του νησιού. Κανείς δεν αισθάνεται πια ασφαλής να αποβιβαστεί εκεί. Οι άνθρωποι θα συνεχίσουν να ζουν απομονωμένοι, όπως τους αρέσει.

Μαγιότ: Το νησί των… κορόιδων που έπιασαν κορόιδα τους γείτονες!

 

Στο νοτιοανατολικό άκρο της Αφρικής, στο λεγόμενο Στενό της Μοζαμβίκης, ανάμεσα στη Μοζαμβίκη και το τεράστιο νησί της Μαδαγασκάρης, βρίσκεται ένα κομμάτι από Γαλλία. Δεν είναι σχήμα λόγου. Το νησί της Μαγιότ είναι ένα διαμέρισμα της Γαλλικής Δημοκρατίας. Η μόνη του διαφορά από τα υπόλοιπα είναι ότι δεν βρίσκεται στην Ευρώπη. Σε όλα τα άλλα, από διοικητικά μέχρι νομικά, ισχύουν τα ίδια ακριβώς όπως στο Παρίσι, τη Μασσαλία και το Μπορντό.

🔎Αυτό το νησάκι με έκταση 374 τ.χλμ., δηλαδή ελάχιστα πιο μικρό από την Άνδρο, είναι ό,τι απέμεινε από την τεράστια γαλλική αυτοκρατορία στην Αφρική. Μια αυτοκρατορία που κάλυπτε εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα και εκατοντάδες διαφορετικούς λαούς, οι οποίοι προοδευτικά «ελευθερώθηκαν». Κατ’ όνομα, βέβαια, οι περισσότεροι, επειδή η επιρροή της Γαλλίας όλες τις δεκαετίες της «ελευθερίας» τους ήταν κάτι παραπάνω από φανερή.

🔎Η Μαγιότ αποτελεί μια χτυπητή αντίθεση σε σχέση με όλα τα άλλα εδάφη. Οι κάτοικοί της, όταν ήλθε η ώρα να αποφασίσουν με δημοψήφισμα, διάλεξαν το ανάποδο από το αναμενόμενο: Να μείνουν με τη θέλησή τους κάτω από την γαλλική κηδεμονία! Σε αντίθεση με τα γειτονικά νησιά, που ψήφισαν ελευθερία κι αποτέλεσαν τις Κομόρες, το νησιώτικο ανεξάρτητο κράτος της περιοχής.

🔎Για κάποια χρόνια οι κάτοικοι της Μαγιότ είχαν αποκτήσει ένα καθόλου κολακευτικό παρατσούκλι από τους γείτονές τους: «Αχμάκου». Που σημαίνει κάτι ανάμεσα σε ηλίθιος και κορόιδο. Τα… κορόιδα, βέβαια, αποδείχτηκαν πολύ εξυπνότεροι από τους γείτονές τους, κι αυτό αποδείχτηκε τα κατοπινά χρόνια. Σήμερα η Μαγιότ είναι ο πιο δημοφιλής προορισμός για όλες τις γειτονικές της αφρικανικές χώρες.

🔎Τα «κορόιδα», δηλαδή, έπιασαν… κορόιδο τους γείτονες!

🔎Ας τα πάρουμε από την αρχή.

🔎Πριν ο Βάσκο Ντα Γκάμα καβατζάρει το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας στο νότο της Αφρικής και μπει στα νερά του Ινδικού Ωκεανού, η αραβική επιρροή στην περιοχή ήταν απόλυτη. Οι Άραβες με τα καλοτάξιδα μικρά τους σκάφη, τα ντάου, όργωναν τον Ινδικό από τα παράλια της Αραβίας μέχρι αυτά της Ινδίας και της Αφρικής. Έτσι, λοιπόν, τα νησιά της περιοχής είχαν έντονη αραβική κουλτούρα.

🔎Τα νησιά στο Στενό της Μοζαμβίκης είχαν έναν μικτό πληθυσμό: Υπήρχαν και αραβικής καταγωγής, αλλά και απόγονοι αφρικανικών φυλών (είτε ελεύθεροι, είτε σκλάβοι) και ασιατικής καταγωγής από τη Μαδαγασκάρη. Ένας αχταρμάς, δηλαδή, που όμως μιλούσε αραβικά, είχε ασπαστεί ολοκληρωτικά το ισλάμ και ζούσε με την αραβική κουλτούρα. Το κάθε νησί ήταν κι ένα σουλτανάτο.

🔎Η Μαγιότ ζούσε επί αιώνες στη σκιά της Ανζουάν, του κοντινότερου από τα γειτονικά της νησιά. Κι αυτό επειδή τα άλλα νησιά πρόσφεραν καλύτερα λιμάνια για μεγαλύτερα πλοία. Βεβαίως αυτό είχε και τα καλά του. Τα υπόλοιπα νησιά, επειδή ήταν πιο πλούσια, υπέφεραν από συχνές επιδρομές Αράβων και Μαλγάσιων (από τη Μαδαγασκάρη, δηλαδή) πειρατών. Τη Μαγιότ, που δεν ήταν τόσο πλούσια, την προσπερνούσαν χωρίς να επιτεθούν.

🔎Από τη δεκαετία του 1830 η Μαγιότ άρχισε να βιώνει τον επεκτατισμό των γειτόνων της. Μέσα σε πέντε χρόνια πρόλαβε να υποταχθεί στους σουλτάνους και των τριών άλλων νησιών στις Κομόρες! Δεν υπήρχαν οχυρωματικά έργα, ούτε κανόνια, όποιος ήθελε άραζε στην παραλία και έκανε γιουρούσι, οπότε ήταν πολύ εύκολο. Οι ντόπιοι, βέβαια, δεν ήθελαν να τους εξουσιάζουν οι γείτονες, οπότε πάντα ζητούσαν την ευκαιρία να τους διώξουν.

🔎Το 1836 ο Αντριαντσόλι, ένας πολέμαρχος με καταγωγή από τη Μαδαγασκάρη, κατάφερε να σφάξει τη φρρουρά του σουλτάνου του Ανζουάν που κατείχε το νησί κι ανακηρύχθηκε αυτός σουλτάνος. Για να κρατήσει, όμως, την εξουσία του άνοιξε παρτίδες με τους Γάλλους, οι οποίοι είχαν βάλει ήδη πόδι στο νησί Νόσι Μπε, που βρίσκεται πολύ κοντά στη Μαδαγασκάρη, στην πορεία τους για να γίνουν κύριοι όλου του νησιού.

🔎Πέντε χρόνια αργότερα, το πάρε-δώσε έγινε επίσημο. Η Γαλλία έβαλε επισήμως πόδι στη Μαγιότ «αγοράζοντάς» την από τον σουλτάνο, αλλά τον άφησε στην ουσία να κάνει κουμάντο εξ ονόματός της. Η δουλεία καταργήθηκε αμέσως, όπως σε όλο το γαλλικό κράτος, αλλά η «αμειβόμενη» εργασία που τη διαδέχτηκε δεν απείχε καθόλου από το προηγούμενο καθεστώς. Αμοιβές ελάχιστες και βάρβαρες συνθήκες εργασίας. Συν τοις άλλοις, η ελίτ του νησιού που’ χε συνηθίσει την ζωή με τους σκλάβους, αποφάσισε να εγκαταλείψει τη Μαγιότ και να εγκατασταθεί στα άλλα νησιά της περιοχής, που παρέμεναν αυτόνομα.

🔎Βεβαίως οι επιθέσεις κόπηκαν μαχαίρι. Κανείς ντόπιος σουλτάνος δεν ήθελε να ερεθίσει τους Γάλλους και να τα βάλει μαζί τους. Η Μαγιότ πέρασε μια μακρά περίοδο ησυχίας. Η αποικιακή διοίκηση προσπάθησε να οργανώσει κάποιες φυτείες ζαχαροκάλαμου και σύντομα ολόκληρο το νησί ήταν γεμάτο απ’ αυτά. Οι καιρικές συνθήκες, όμως, με πολλές βροχές και ανέμους, δεν επέτρεπαν καλές σοδειές.

🔎Το 1885, στο διαβόητο πια συνέδριο του Βερολίνου, όπου οι ευρωπαϊκές αποικιακές δυνάμεις χώρισαν τον κόσμο σε σφαίρες επιρροής, οι Ευρωπαίοι συμφώνησαν ότι οι Γάλλοι θα μπορούσαν να επεκταθούν, μέσω της Μαγιότ που είχαν ήδη,  και στα γειτονικά νησιά. Κάτι που έγινε με συνοπτικές διαδικασίες και χωρίς πολλή αντίσταση. Οι σουλτάνοι κατάλαβαν ότι ήταν μάταιο.

🔎Όλο αυτό το νησιώτικο σύμπλεγμα στην αρχή ονομάστηκε «Μαγιότ και εξαρτώμενα εδάφη». Για πρώτη φορά, έστω και κάτω από τη γαλλική κυριαρχία, η Μαγιότ αισθανόταν ότι είχε μια πρωτοπορία έναντι των γειτόνων της. Το 1914, βέβαια, τα νησιά έγιναν μια επαρχία της Μαδαγασκάρης, που ήταν κι αυτή υπό γαλλικό έλεγχο.

🔎Οι Γάλλοι, πάντως, δεν έκαναν σοβαρές προσπάθειες να εκσυγχρονίσουν τα νησιά, που παρέμειναν φτωχά και κυρίως αγροτικά. Μοιραία, ο άνεμος της ανεξαρτησίας, που σάρωσε την Αφρική κυρίως τη δεκαετία του 1960, άργησε να φτάσει εκεί. Το 1974 η Γαλλία και ο ΟΗΕ οργάνωσαν δημοψηφίσματα και στα τέσσερα νησιά, προκειμένου να τα ενώσει σε ένα κράτος, τις Κομόρες. Στα τρία νησιά (Γκραν Κομόρ, Ανζουάν, Μοελί) η πλειοψηφία ήταν μεγάλη υπέρ της ανεξαρτησίας. Στη Μαγιότ το 63,8% των κατοίκων ψήφισε να μείνει γαλλικό έδαφος!

🔎Τι έγινε τότε; Οι Γάλλοι είπαν στον ΟΗΕ ότι δεν μπορούσαν να πάνε κόντρα στη θέληση των κατοίκων και παρ’ ότι αποσύρθηκαν από τα τρία νησιά, κράτησαν την κυριαρχία τους στη Μαγιότ. Οι Κομόρες έγιναν ανεξάρτητο κράτος το 1975 κι αμέσως έκαναν αίτηση στον ΟΗΕ να μεσολαβήσει ώστε να ενσωματώσουν στην επικράτειά τους και τη Μαγιότ, ώστε να είναι πλήρης η χώρα.

🔎Ο ΟΗΕ πράγματι υιοθέτησε ψηφίσματα, τα οποία καλούσαν τους Γάλλους να «αποαποικήσουν» τη Μαγιότ, αλλά οι Γάλλοι το μόνο που δέχτηκαν ήταν να διοργανώσουν ένα δεύτερο δημοψήφισμα, το 1976, μήπως και οι κάτοικοι της Μαγιότ δεν είχαν καταλάβει καλά. Το αποτέλεσμα ήταν ακόμα πιο εκκωφαντικό: 99,5% υπέρ Γαλλίας! Οι Γάλλοι θεώρησαν το θέμα λήξαν, έβαλαν βέτο σε όλες τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ κι έμειναν εκεί.

🔎Οι άλλοι Κομόριοι άρχισαν τότε να κοροϊδεύουν τους κατοίκους της Μαγιότ για ηλίθιους και κορόιδα. Η ιστορία έδειξε άλλα. Μέχρι το 1999, μέσα σε 24 χρόνια δηλαδή, οι τρεις Κομόρες βίωσαν όχι ένα και δύο, αλλά… 18 διαφορετικά πραξικοπήματα! Στην κυριολεξία, όποιος διοικητής στρατιωτικής μονάδας ήθελε έπαιρνε με τα όπλα την εξουσία. Τα τρία νησιά μαλλιοτραβιούνταν μεταξύ τους για την εξουσία, ενώ ο πληθυσμός ζούσε στα όρια της εξαθλίωσης, ακόμα και η μικρή αγροτική παραγωγή είχε παραλύσει.

🔎Την ίδια ώρα η ειρηνική Μαγιότ με βοήθεια από γαλλικά κεφάλαια, έστησε μια υποτυπώδη αγροτική παραγωγή, που της επέτρεψε να μην πεινάει τουλάχιστον. Το μεγάλο πλεονέκτημα, βέβαια, των κατοίκων ήταν ότι λογίζονται Γάλλοι πολίτες, άρα μπορούν να μετακινούνται ελεύθερα στη μητρόπολη. Δεκάδες χιλιάδες μετανάστευσαν νόμιμα στη Γαλλία, όπου με τις δουλειές που βρήκαν και τα χρήματα που έστελναν πίσω τόνωσαν την οικονομία.

🔎Οι σκοτωμοί περιορίστηκαν στις Κομόρες μετά το 2001, όταν η χώρα άλλαξε το σύνταγμά της, έγινε ένα είδος ομοσπονδίας, όπου το κάθε νησί λειτουργούσε στην ουσία αυτόνομα. Η Μαγιότ ψήφισε να μετατραπεί σε πλήρες γαλλικό διαμέρισμα το 2009, κάτι που σήμαινε ότι η γαλλική γλώσσα γινόταν υποχρεωτική για όλους (ως τότε υπερίσχυαν τα αραβικά) και ο παραδοσιακός ισλαμικός νόμος της σαρία, που εφαρμοζόταν σε πολλές περιπτώσεις, αντικαταστάθηκε εξ ολοκλήρου από τη γαλλική νομοθεσία. Και φυσικά υιοθέτησαν ως νόμισμα το ευρώ. Οι ντόπιοι το επέλεξαν για να συνεχιστεί η γαλλική βοήθεια.

🔎Σύμφωνα με τα επίσημα γαλλικά στοιχεία, η Μαγιότ είναι το πιο φτωχό απ’ όλα τα γαλλικά διαμερίσματα, μητροπολιτικά και υπερπόντια: Το 84% των κατοίκων ζει κάτω από το όριο της φτώχειας (όπως ορίζεται στην Ευρώπη, κάτω από 936 ευρώ το μήνα ανά οικογένεια), το 40% των κατοικιών είναι παράγκες από ξύλα και τσίγκο, το 29% των σπιτιών δεν έχουν τρεχούμενο νερό και το 34% των κατοίκων είναι άνεργοι. Εφιάλτης.

🔎Εφιάλτης για την Ευρώπη, αλλά… παράδεισος για τους γείτονες! Το κατά κεφαλήν ετήσο εισόδημα για τους 320.000 κατοίκους της Μαγιότ είναι 11.300 δολάρια. Την ίδια στιγμή στις Κομόρες το ετήσιο εισόδημα ανά κάτοικο είναι 1.100 δολάρια, στη Μοζαμβίκη 1.500 και στη Μαδαγασκάρη 1.800. Οι κάτοικοι της Μαγιότ, δηλαδή, μέσα στον εφιάλτη τους έχουν δεκαπλάσιο εισόδημα από τους γείτονες!

🔎Γι’ αυτό και το νησί έχει γίνει εδώ και χρόνια πόλος έλξης. Ολοένα και περισσότερα ψαροκάικα από τη Μαδαγασκάρη, από την Αφρική, ακόμα και από τις Κομόρες, αποβιβάζουν κόσμο στη Μαγιότ. Ανθρώπους απελπισμένους, που προσπαθούν να πείσουν τις αρχές ότι είναι ντόπιοι της Μαγιότ, να πάρουν γαλλικό διαβατήριο και να φύγουν στην Ευρώπη. Σήμερα το 42% των κατοίκων στη Μαγιότ δεν είναι γεννημένοι στο νησί, αλλά σε γειτονικές χώρες.

Το νησί των κανιβάλων στη Νέα Γουινέα με βασιλιά έναν Σουηδό ναύτη!

H ιστορία είναι απίστευτη, αλλά απολύτως αληθινή. Και το καλύτερο ζωντανό παράδειγμα της παροιμίας «αν έχεις τύχη διάβαινε»… Το χρονικό ενός Σουηδού ναύτη, ο οποίος αντί να καταλήξει στα στομάχια των κανιβάλων της Νέας Γουινέας έγινε βασιλιάς του νησιού, στο οποίο ναυάγησε, κι απέκτησε περιουσία σε χρυσάφι που ούτε θα μπορούσε να τη φανταστεί!

🔎Πού και πότε έγιναν όλα αυτά; Στις αρχές του 20^ου αιώνα, στο νησί Ταμπάρ, ένα απ΄ αυτά που βρίσκονται βόρεια του μεγάλου νησιού της Νέας Γουινέας. Μιας περιοχής με τους περισσότερους κανίβαλους στην παγκόσμια ιστορία. Ο Καρλ Έρικ Πέτερσον έγραψε τη δική του ξεχωριστή σελίδα στο νησί.

🔎Κατ’ αρχάς, δύο πράγματα για το νησί. Το οποίο έχει έκταση 110 τ.χλμ., δηλαδή είναι όσο περίπου η δική μας Κάλυμνος. Ακόμα και σήμερα είναι αραιοκατοικημένο, απογραφή επίσημη δεν έχει γίνει ποτέ εκεί (!) και ο πληθυσμός εκτιμάται σήμερα σε κάτω από 5.000 ανθρώπους. Στις αρχές του 20^ου αιώνα, που ξεκινάει η ιστορία μας, θα ήταν αρκετά λιγότεροι.

🔎Το νησί Ταμπάρ και τα γύρω νησάκια του αποτελούν το αρχιπέλαγος Ταμπάρ, που εντάσσεται στην επαρχία της Νέας Ιρλανδίας. Το βασικό νησί ονομάστηκε έτσι από Βρετανούς ναύτες επειδή, πνιγμένο στο πράσινο, τους θύμιζε την… κανονική Ιρλανδία. Τα γειτονικά νησιά ονομάστηκαν, κατ’ αντιστοιχία, Νέα Βρετανία!

🔎Τα νησιά αυτά τα’ χαν αναναλύψει Ολλανδοί ήδη από το 1616. Τα επισκέφθηκε και ο Γάλλος θαλασσοπόρος Μπουγκενβίλ το 1768. Και φυσικά ήταν τόπος ανεφοδιασμού (σε νερό και ξυλεία) πολλών φαλαινοθηρικών, κυρίως βρετανικών. Κανείς, όμως, δεν τολμούσε να βάλει πόδι στα νησιά και να θεμελιώσει οικισμούς. Οι ιθαγενείς ήταν πολύ άγριοι και οι ιστορίες για άτυχους ναύτες και μέλη πληρωμάτων που αιχμαλωτίστηκαν και φαγώθηκαν από τους Ταμπάρ έδιναν κι έπαιρναν.

🔎Μοιραία, η περιοχή αυτή έμεινε… τελευταία στη διεκδίκηση των αποικιοκρατικών δυνάμεων. Οι φωστήρες κλεισμένοι στα ευρωπαϊκά παλάτια έκριναν ότι τα νησιά αυτά δεν είχαν καθόλου ενδιαφέρον. Οι Γάλλοι το 1880 είχαν κάνει μια προσπάθεια να φτιάξουν ένα υποτυπώδες λιμάνι, έστειλαν μάλιστα και στρατιώτες για να προστατέψουν τους αποίκους, αλλά μετά από μερικούς μήνες ένα πλοίο που πήγε εκεί βρήκε μόνο συντρίμμια, τον οικισμό έρημο και κανένα πτώμα, ούτε καν σκελετούς. Τους είχαν φάει όλους.

🔎Το 1885, λοιπόν, η Γερμανία, η τελευταία χρονικά αποικιοκρατική δύναμη, όρμησε να κατακτήσει ό,τι είχε απομείνει από τη μοιρασιά των άλλων και εξασφάλισε τη συναίνεση των Αγγλο-Γάλλων (που είχαν βάλει πόδι σχεδόν σ’ όλο τον Ειρηνικό) για να κατακτήσει την βόρεια περιοχή της Νέας Γουινέας, μαζί και τα νησιά αυτά.

🔎Από το 1885 ως το 1914, που ξεκίνησε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, οι Γερμανοί κατάφεραν με το μαχαίρι και τη φωτιά να κατακτήσουν τα νησιά, αλλά ειδικά αυτά της περιοχής του Ταμπάρ τα άφησαν στην ησυχία τους, λόγω της αγριότητας των κατοίκων. Για να εκμεταλλευθούν τις πλουτοπαραγωγικές πηγές κυρίως του βασικού νησιού, της τεράστιας Νέας Γουινέας, είχαν συστήσει και μια ημι-κρατική εταιρεία, την Neuguinea-Compagnie. Βεβαίως οι Γερμανοί μετονόμασαν τα νησιά, όλο το σύμπλεγμα το είπαν Αρχιπέλαγος Μπίσμαρκ (από το όνομα του πασίγνωστου πρώτου Γερμανού καγκελάριου) και το νησί της Νέας Ιρλανδίας το είπαν Νέο Μεκλεμβούργο!

🔎Σ’ ένα από τα πλοία που ελέγχονταν από την εταιρεία είχε μπαρκάρει ως ναύτης κι ο Καρλ Εμίλ Πέτερσον. Από τα 17 του είχε βγει στη θάλασσα για να βγάλει το μεροκάματο, καθώς ο πατέρας του εγκατέλειψε τη μάνα του και τα έξι της παιδιά στην τύχη τους. Ο Πέτερσον ήταν ένας εξαιρετικά δυνατός άνδρας, που στα πλοία της εταιρείας είχε αποκτήσει το παρατσούκλι «Strong Charlie», δυνατός Τσάρλι.

🔎Τα Χριστούγεννα του 1904 το πλοίο που βρισκόταν ο Καρλ, το Χέρτζογκ Γιόχαν Άλμπερτ, ναυάγησε στα ανοιχτά του νησιού Ταμπάρ μετά την πρόσκρουσή του σε ύφαλο. Ο Πέτερσον ήταν ο μοναδικός επιζώντας, κατάφερε με δυνατό κολύμπι να φτάσει μέχρι την ακτή. Αμέσως τον περικύκλωσαν οι κανίβαλοι ιθαγενείς, τον έδεσαν και τον πήγαν στον βασιλιά του νησιού, τον Λαμί, προφανώς για να τους υποδείξει με ποιο τρόπο θα τον… μαγειρέψουν.

🔎Για καλή τύχη του Πέτερσον, μπροστά στη σκηνή ήταν η αγαπημένη κόρη του αρχηγού, η Σίνγκντο. Η οποία τον λιγουρεύτηκε τον λευκό λεβέντη όπως τον είδε μπροστά της, και ζήτησε από τον πατέρα της να μην τον φάνε, αλλά να τον χρησιμοποιήσουν και να μάθουν απ’ αυτόν. Ο βασιλιάς συμφώνησε, ο Πέτερσον έμεινε δεμένος για μήνες, αλλά περνούσε όλο και περισσότερο χρόνο με την πριγκίπισσα, η οποία τον ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα.

🔎Ο γάμος τους έγινε με όλες τις τοπικές παραδόσεις το 1907. Πράγματι, ο Πέτερσον βοήθησε τους Ταμπάρ και στη ναυσιπλοϊα, να κατασκευάσουν πιο ανθεκτικά κανό, αλλά και στη γεωργία. Σύμφωνα με το θρύλο (τον οποίο, πάντως, ο ίδιος δεν επιβεβαίωσε), ηγήθηκε ο ίδιος μιας επιδρομής στα παράλια της Νέας Ιρλανδίας, όπου έκλεψαν εκατοντάδες γουρούνια (!) από μια τοπική φάρμα και τα μετέφεραν στο νησί τους. Τα γουρούνια έγιναν το αγαπημένο έδεσμα των ντόπιων, οι οποίοι άφησαν τον κανιβαλισμό.

🔎Ο βασιλιάς Λάμι πέθανε το 1913 και ο Πέτερσον, ως γαμπρός του, έγινε ο νέος «μονάρχης» του νησιού. Οι γερμανικές αρχές τα’ χασαν όταν επισκέφθηκαν τα νησιά και είδαν έναν λευκό επικεφαλής, αλλά δεν του ζήτησαν καμία εξήγηση, τους βόλευε ότι το νησί είχε γίνει πια πρότυπο ηρεμίας. Ο βασιλιάς Τσάρλι ήταν εξαιρετικά δημοφιλής, επειδή έφτιαχνε συνέχεια φυτείες (κυρίως αρτόδεντρα, μήλα και κόκκινα τζίντζερ), που μαζί με τα γουρούνια έλυσαν το χρόνιο πρόβλημα της πείνας.

🔎Σε αντίθεση, μάλιστα, με τους «βασιλιάδες» των άλλων νησιών, ο Καρλ όχι μόνο δεν τιμωρούσε τους υπηκόους του, αλλά τους βοηθούσε δουλεύοντας κι ο ίδιος στις φυτείες και κανόνιζε τις – λιγοστές στην αρχή, αλλά συνεχώς αυξανόμενες – εξαγωγές αγαθών με τους Ευρωπαίους. Οι Αυστραλοί, που έγιναν κύριοι των νησιών μετά την ήττα της Γερμανίας στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, είχαν να το λένε για την τιμιότητα του «βασιλιά» και το πόσο αγαπούσε τους νησιώτες, που έγιναν οι άνθρωποί του.

🔎Με την Σίνγκντο απέκτησε συνολικά εννέα παιδιά. Η γυναίκα του πέθανε το 1921 από επιλόχειο πυρετό, μετά την τελευταία της γέννα. Ο Καρλ ήθελε κάποια να φροντίσει τα παιδιά του, αλλά και για λόγους ισορροπίας δεν θέλησε να παντρευτεί κάποια από τις γυναίκες του νησιού. Αποφάσισε να ταξιδέψει στην γενέτειρά του τη Σουηδία για να βρει νέα σύζυγο και πράγματι τη βρήκε στο πρόσωπο της Αγγλο-Σουηδέζας Τζέσι Λουίζα Σίμπσον.

🔎Ο γάμος τους έγινε το 1923 στο νησί Ταμπάρ, και μάλιστα ήταν διπλό μυστήριο, και χριστιανικό, αλλά και σύμφωνα με τις ντόπιες παραδόσεις. Στο διάστημα της πολύμηνης απουσίας του, όμως, οι φυτείες είχαν παραμεληθεί και χρειάστηκε πολλή δουλειά για να ξαναστήσει τις επιχειρήσεις στα πόδια τους.

🔎Σύντομα πολλά από τα μικρότερα νησιά του αρχιπελάγους Ταμπάρ ήθελαν να «υποταχθούν» στον λευκό μονάρχη, για να βελτιωθεί το επίπεδο ζωής τους. Ο Καρλ πήγαινε συχνά ο ίδιος στα γύρω νησιά, άλλα κατοικημένα κι άλλα ακατοίκητα, για να επιθεωρήσει αν το έδαφος ήταν κατάλληλο για καλλιέργεια.

🔎Σ’ ένα από τα ταξίδια του αυτά, στο πολύ μικρότερο γειτονικό νησί Σιμπέρι, περιδιάβαινε έναν μικρό χείμαρρο, ώσπου είδε κάτι να γυαλίζει. Έδιωξε τους συνοδούς του, έψαξε καλύτερα και ανακάλυψε βόλους από ατόφιο χρυσάφι! Όπως αποδείχτηκε, οι ιθαγενείς γνώριζαν για τον χρυσό, αλλά δεν είχαν καταλάβει την αξία του.

🔎Κάπου εκεί, ο αγαπητός βασιλιάς που νοιαζόταν για τον λαό του χτυπήθηκε κατακέφαλα από τον ιό του χρυσού. Για να μην κινήσει υποψίες, είπε ότι το νησί δεν προσφερόταν για καλλιέργεια. Αλλά τα κατοπινά χρόνια επισκεπτόταν το νησί σχεδόν κάθε εβδομάδα και έφτανε στο Ταμπάρ με σακούλια γεμάτα χρυσάφι, τα οποία αποθήκευε ως προσωπική περιουσία.

🔎Όπως είναι φυσικό, το ενδιαφέρον του για τις φυτείες ατόνησε και τις άφησε να τις διαχειρίζονται οι υπήκοοί του. Ο ίδιος μάζεψε όσο χρυσάφι μπορούσε και βρισκόταν στην επιφάνεια του μικρού ποταμιού, αλλά δεν αποκάλυψε ποτέ τι έγινε. Και ο ίδιος και η γυναίκα του υπέφεραν από ελονοσία, οπότε αποφάσισε να ταξιδέψουν στην Αυστραλία για θεραπεία.

🔎Η γυναίκα του διαγνώστηκε με καρκίνο και επέστρεψε στη Στοκχόλμη για περαιτέρω θεραπεία, όμως ο Καρλ δεν την ακολούθησε. Έφυγε οριστικά από το νησί Ταμπάρ το 1935, στα 60 του, και εγκαταστάθηκε στο Σίδνεϊ της Αυστραλίας, όπου χάρηκε τα πλούτη του. Μάλλον υπερβολικά, όπως φαίνεται, καθώς πέθανε δύο χρόνια αργότερα από καρδιακή προσβολή. Οι φήμες που συνόδεψαν το θάνατό του έλεγαν ότι ήταν υπερβολικά ενεργός σεξουαλικά, διοργάνωνε συχνά όργια στο σπίτι του κι έπινε ακατάπαυστα.

🔎Το πιο παράξενο είναι ότι το μυστικό του χρυσού στο νησί Σιμπέρι έμεινε μυστικό για δεκαετίες. Οι πρώτες έρευνες έγιναν εκεί τη δεκαετία του 2000, μάλιστα από ιδιώτες που’ χαν ακούσει την ιστορία του Καρλ! Αμέσως η κυβέρνηση της Παπούα Νέας Γουινέας δέσμευσε το έδαφος και το οργανωμένο ορυχείο λειτούργησε για πρώτη φορά το 2012. Σήμερα θεωρείται ότι βρίσκεται πάνω σ’ ΄να από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα χρυσού στον κόσμο (!) και η παραγωγή το 2023 ανήλθε σε περίπου 2,8 τόνους ατόφιου χρυσού… Μπορεί κανείς μόνο να υποθέσει πόσο χρυσάφι μάζεψε ο Καρλ από εκεί.

🔎Η ιστορία του Καρλ ενέπνευσε την Άστριντ Λίντγκρεν στα μέσα της δεκαετίας του 1940 στη σειρά παιδικών μυθιστορημάτων με βασική ηρωίδα ένα κοριτσάκι που στην Ελλάδα το γνωρίσαμε ως «Πίπη Φακιδομύτη»! Το πραγματικό όνομά της στις ιστορίες της είναι Pippi Longstocking, δηλαδή Πίπη… Μακρυκάλτσα. Οι σειρές έγιναν και παιδική τηλεοπτική σειρά που προβαλλόταν μεταγλωττισμένη τη δεκαετία του 1980 και στην ελληνική τηλεόραση. Ο Εφραίμ Μακρυκάλτσας (Ephraim Longstocking), o πατέρας της Πίπης, μοιάζει καταπληκτικά με τον Καρλ, είναι καπετάνιος και πολύ πλούσιος…

Αλεούτιες Νήσοι: Και στη Δύση και στην Ανατολή!

 

Υπάρχει περίπτωση ένας τόπος να είναι συγχρόνως και το ανατολικότερο και το δυτικότερο μέρος ενός κράτους; Πριν βιαστείτε να απαντήστε πως όχι, είναι αδύνατο, ρίξτε μια ματιά σ’ αυτό το κολιέ από νησιά που ξεκινούν από την Αλάσκα και ψάχνουν τρόπο, θαρρείς, να ακουμπήσουν την απέναντι ακτή της ρωσικής Άπω Ανατολής.

🔎Οι Αλεούτιες Νήσοι είναι το μοναδικό μέρος στον κόσμο που διεκδικούν αυτό το παράδοξο. Σύμφωνα με την κάθετη γραμμή των ημισφαιρίων, το αρχιπέλαγος αυτό με πάνω από 300 νησιά είναι ταυτόχρονα και το δυτικότερο σημείο των ΗΠΑ, αλλά και το ανατολικότερο! Βεβαίως, για λόγους που όλοι καταλαβαίνουν, όλα τα νησιά λογίζονται ότι ανήκουν στο δυτικό ημισφαίριο, έχουν την ίδια ζώνη ώρας και βρίσκονται στην ίδια ημέρα, όπως και οι ΗΠΑ. Αυτό είναι ένα από τα περίεργα αυτών των νησιών με την ιδιαίτερη ιστορία και την ακόμα πιο ιδιαίτερη γεωγραφική θέση.

🔎Αν παρατηρήσετε τον παγκόσμιο χάρτη, οι Αλεούτιες Νήσιοι «προχωρούν» πολύ πιο δυτικά απ’ ότι η Αλάσκα, η πολιτεία των ΗΠΑ στην οποία ανήκουν οι συντριπτικά περισσότερες. Κι αν κοιτάξετε λίγο πιο κάτω, θα δείτε ότι βρίσκονται ακόμα πιο δυτικά και από τη Χαβάη, το νησιώτικο αρχιπέλαγος του Ειρηνικού που είναι κι αυτό πολιτεία των ΗΠΑ εδώ και 65 χρόνια.

🔎Οι Αλεούτιες Νήσοι δεν χτυπάνε τόσο στο μάτι από πλευράς έκτασης, αλλά μη θεωρείτε ότι πρόκειται περί βραχονησίδων. Η συνολική έκταση των νησιών είναι 17.670 τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή όσο δύο φορές ολόκληρη η Κρήτη! Στα νησιά αυτά έχουν καταγραφεί όχι ένα και δύο, αλλά 57 (!) ενεργά ηφαίστεια, με συχνές εκρήξεις που τα τραντάζουν. Η περιοχή έχει συγκλονιστεί με μερικούς από τους μεγαλύτερους σεισμούς που έχουν καταγραφεί ποτέ.

🔎Σ’ όλη αυτή την περιοχή ζουν κάτι περισσότεροι από 8.000 άνθρωποι. Στην πλειοψηφία τους απόγονοι των ιθαγενών με το ίδιο όνομα που έχουν και τα νησιά (Αλεούτ), αλλά και κρατικοί υπάλληλοι και στρατιώτες. Κανείς δεν μπορούσε να καταλάβει πριν 1,5 αιώνα πόσο σημαντική θα ήταν αυτή η περιοχή στην παγκόσμια γεωπολιτική σκηνή.

🔎Κατ’ αρχάς, το όνομα. Όπως συμβαίνει με τους περισσότερους λαούς, αλλιώς λένε αυτοί τον εαυτό τους κι αλλιώς τους αποκαλούν οι άλλοι. Κι αν αυτοί οι άλλοι ήταν τόσο ανεπτυγμένοι που έφτιαχναν και χάρτες, «επέβαλλαν» αυτό το όνομα. Οι Αλεούτιοι ως λαός λένε τη φυλή τους «Ουνανγκάν». Η ονομασία Αλεούτ έρχεται από την λέξη «αλιούτ» που σημαίνει νησί στη γλώσσα των Τσουκτσί, ενός λαού που ζει και σήμερα ακόμα στο πιο ανατολικό μέρος της Σιβηρίας.

🔎Επί δεκαετίες οι ανθρωπολόγοι και οι ιστορικοί θεωρούσαν τα νησιά αυτά ως την «γέφυρα» από την οποία οι άνθρωποι μετακινήθηκαν από την Ασία στην Αμερική. Είναι λογικό κάτι τέτοιο, αλλά δεν τεκμηριώνεται. Τα πρώτα δείγματα πολιτισμού στην αμερικανική ήπειρο έχουν βρεθεί πολύ πιο νότια. Ακόμα κι αν πέρασαν από εκεί, λοιπόν, οι άνθρωποι δεν έμειναν.

🔎Αυτοί που κάθισαν εκεί, πάντως, ανέπτυξαν φοβερές δεξιότητες, τόσο στο κυνήγι αρκούδων και στο ψάρεμα, όσο και στα ταξίδια από νησί σε νησί. Οι Αλεούτιοι χρησιμοποίησαν πρώτοι το σκεπαστό καγιάκ, που έχει μόνο μία ή δύο τρύπες για τους κωπηλάτες και είναι πολύ δύσκολο να βουλιάξει ακόμα και σε θαλασσοταραχή.

🔎Οι πρώτες επαφές με τον πολιτισμένο κόσμο έγιναν με τους Ρώσους. Το 1741 ανακαλύφθηκαν αυτά τα νησιά, από ποιον άλλο, τον Βίτους Μπέρινγκ, αυτό τον ατρόμητο Ρωσο-Δανό θαλασσοπόρο, που έδωσε το όνομά του και στον Βερίγγειο Πορθμό. Ο Μπέρινγκ ξεκίνησε με δύο πλοία για λογαριασμό της Ρωσίας, αλλά αυτά χωρίστηκαν μετά από θύελλα και ανακάλυψαν διαφορετικά νησιά. Ο Μπέρινγκ την ίδια χρονιά ναυάγησε και τελικά πέθανε σ’ ένα από τα νησιά που βρισκόταν πολύ κοντά στη ρωσική ακτή, και πήρε το όνομά του, μαζί με την γύρω θάλασσα.

🔎Οι ναύτες που κατάφεραν να γυρίσουν στη Σιβηρία με μια μικρή βάρκα, την οποία κατασκεύασαν από τα συντρίμμια του πλοίου, φούσκωσαν με τις ιστορίες τους τη φαντασία των τυχοδιωκτών. Είπαν ότι τα νησιά είναι γεμάτα αρκούδες, οι οποίες μάλιστα είναι ιδιαίτερα φιλικές και δε νιώθουν ότι κινδυνεύουν! Δεκάδες κυνηγοί από την Σιβηρία έτρεξαν στα νησιά, αφού το κυνήγι αρκούδας στην ηπειρωτική Ρωσία ήταν από τα πιο επικίνδυνα. Οι αρκούδες αποδείχτηκαν το ίδιο φονικές κι εκεί, αλλά πολλοί κυνηγοί παρέμειναν και στα περισσότερα νησιά τις ξεπάστρεψαν τελείως.

🔎Τα νησιά ανήκαν, λοιπόν, στην αυτοκρατορία της Ρωσίας, όπως και η περιοχή της Αλάσκας, μέχρι το 1867. Στους χάρτες ονομάζονταν «Αρχιπέλαγος της Αικατερίνης», από το όνομα της Μεγάλης Αικατερίνης. Τότε έγινε η… αγοραπωλησία με τις ΗΠΑ. Η Ρωσία κατάλαβε ότι θα ήταν πολύ δύσκολο να υπερασπιστεί αυτή την παγωμένη περιοχή από πιθανή επίθεση των ΗΠΑ ή της Βρετανίας (που ήταν ακόμα κυρίαρχη στον Καναδά τότε) και έδωσαν αυτή την άχρηστη, έτσι θεωρούσαν, γη για μόλις 7 εκ. δολάρια.

🔎Όταν έγινε, βέβαια, γνωστή η αλλαγή ιδιοκτησίας του… οικοπέδου, οι Αμερικανοί φώναζαν ότι η κυβέρνησή τους έδωσε τόσα πολλά λεφτά για ένα κομμάτι γης που δεν είχε την παραμικρή χρησιμότητα. Οι εφημερίδες αποκάλεσαν τη συμφωνία «Seward’s Folly», δηλαδή η… βλακεία του Σιούαρντ, του τότε Υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ. Τελικά αποδείχτηκε, βέβαια, ότι ο Σιούαρντ ήξερε πολύ καλά τι έκανε.

🔎Στη συμφωνά για την Αλάσκα συμπεριλήφθηκαν και οι Αλεούτιες Νήσοι. Όχι όλες, όμως. Τα 17 νησιά που βρίσκονταν πιο κοντά στη Σιβηρία, εκ των οποίων δύο κατοικούνταν, έμειναν στη δικαιοδοσία της Ρωσίας. Όλα τα υπόλοιπα μεταφέρθηκαν στις ΗΠΑ, με τον αστερίσκο ότι εκτός από τους ιθαγενείς, θα μπορούσαν να μείνουν και όσοι Ευρωπαίοι (απόγονοι Ρώσων και Ουκρανών κυρίως) το ήθελαν. Πράγματι έμειναν, και το 1924 έγιναν επισήμως Αμερικανοί πολίτες. Γι’ αυτό και ακόμα και σήμερα πολλά ευρωπαϊκά επώνυμα στην περιοχή είναι ρωσικά.

🔎H ζωή των ανθρώπων εκεί, βέβαια, πολύ λίγο άλλαξε με την μετάβαση από τη Ρωσία στις ΗΠΑ. Απλά οι Ρώσοι ορθόδοξοι παπάδες που είχαν εγκατασταθεί εκεί βρήκαν ανταγωνισμό από μια κοινότητα Μεθοδιστών και στα δημόσια σχολεία, όσα λειτουργούσαν τέλος πάντων, διδασκόταν η αγγλική γλώσσα και όχι η ρωσική. Οι περισσότεροι, βέβαια, μιλούσαν τις δικές τους ιθαγενείς γλώσσες.

🔎Οι ιθαγενείς το 1933 εντάχθηκαν στο ομοσπονδιακό Γραφείο Ινδιάνικων Υποθέσεων, αλλά η επιρροή τους είναι πολύ λίγη, δεδομένου και του μικρού πληθυσμού τους. Ο οποίος είχε περαιτέρω μειωθεί από τις αρχές του 20^ου αιώνα με τις επιδημίες, και ειδικά την ισπανική γρίπη που έφτασε εκεί το 1917. Υπολογίζεται ότι μόνο 800 ιθαγενείς επέζησαν.

🔎Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο δύο νησιά από τις Αλεούτιες ήταν το μοναδικό αμερικανικό έδαφος που κατακτήθηκε από την Ιαπωνία. Και το ένα από τα δύο, επίσης, σημεία των ΗΠΑ που δέχτηκε επίθεση, το άλλο ήταν φυσικά το Περλ Χάρμπορ στη Χαβάη. Οι Αμερικανοί δεν βιάστηκαν να διώξουν από εκεί τους Ιάπωνες, άλλωστε εκείνη η επίθεση θεωρήθηκε αντιπερισπασμός στη βασική επίθεση στη Χαβάη, και τα νησιά εκείνα δεν είχαν ούτε μεγάλη στρατιωτική δύναμη, ούτε και τα υπερσύγχρονα ραντάρ που έχουν τώρα.

🔎Μετά την απελευθέρωσή τους το 1944 τα νησιά τα επισκέφθηκε ο πρόεδρος Φραγκλίνος Ρούσβελτ, και είναι η μοναδική φορά ως τώρα που εκεί βρέθηκε πρόεδρος των ΗΠΑ.

🔎Την Πρωταπριλιά του 1946 έγινε εκεί ένας τεράστιος σεισμός που μετρήθηκε από διάφορα γεωδυναμικά ινστιτούτα ως και 8,6 βαθμούς Ρίχτερ! Διάφοροι οικισμοί ισοπεδώθηκαν τελείως τότε, αλλά υπήρξαν «μόνο» 170 θάνατοι, δεδομένου ότι τα περισσότερα σπίτια ήταν ξύλινα και, παρ’ ότι κατέρρευσαν, οι περισσότεροι κάτοικοι μπόρεσαν να απεγκλωβιστούν κι από μόνοι τους.

🔎Από το 1965 ως το 1971 κάποια ακατοίκητα νησιά επιλέχθηκαν για να γίνουν εκεί υπόγειες πυρηνικές δοκιμές.  Η τελευταία απ’ αυτές έγινε το 1971 στην Αμτσίτκα κα η ένταση της βόμβας ήταν 385 φορές μεγαλύτερη απ’ αυτές που ρίχτηκαν στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι. Μετά από διαμαρτυρίες που ξεκίνησαν από τους ντόπιους και εξαπλώθηκαν σε ολόκληρες τις ΗΠΑ (μαζί με αυτές για το τέλος του πολέμου στο Βιετνάμ), οι δοκιμές σταμάτησαν και μεταφέρθηκαν στην έρημο της Νεβάδα.

🔎Για να κλείσουμε με κάτι επίκαιρο: Στον οικισμό Ουναλάσκα, τον μεγαλύτερο των νησιών (4.500 κάτοικοι) θα στηθούν κάλπες για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές της Τρίτης 5 Νοεμβρίου. Οι κάτοικοι έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν από το πρωί, όμως στις τελευταίες εκλογές το κάνουν παραδοσιακά αφού έχουν δει τα πρώτα… αποτελέσματα! Κι αυτό, διότι έχουν διαφορά 7 ωρών από την ανατολική ακτή των ΗΠΑ, όπου κλείνουν πρώτα οι κάλπες.