Null Island, η διεθνής...Ψίμυθος στο σημείο Μηδέν!

H Ψίμυθος, το ανύπαρκτο νησί του Αιγαίου, έγινε viral πριν λίγες ημέρες. Θες από άγνοια, θες από χιούμορ, θες από αδιαφορία, ένας τόπος που δεν υπάρχει απέκτησε ξαφνικά μάζα και όγκο. Πόσοι από σας γνωρίζουν, όμως, ότι υπάρχει και… διεθνής Ψίμυθος, και μπερδεύει τον κόσμο εδώ και δεκαετίες;

🔎Null Island. Έτσι ονομάζεται. Το Νησί του Τίποτα, του Μηδέν. Κάτι που δεν υπάρχει, που δεν είναι νησί, ούτε καν βράχος, ύφαλος, κάτι που να μοιάζει με ξηρά. Κι όμως, είναι καταχωρημένο στο Natural Earth, την ιντερνετική συλλογή γεωφυσικών χαρτών που απεικονίζουν όλη την ξηρά της υφηλίου, ακόμα και την πιο μικρή βραχονησίδα.

🔎Το Natural Earth δεν είναι ένα καλαμπούρι, υποστηρίζεται από τη North American Cartographic Information Society και προσφέρει δημόσιους ακριβείς χάρτες στο κοινό εδώ και δεκαετίες, σε διαφορετικές κλίμακες.

🔎Το Null Island βρίσκεται ακριβώς εκεί που λέει το όνομά του. Στο σημείο απόλυτο μηδέν. Εκεί που ξεκινάει να μετράει το γεωγραφικό μήκος και το γεωγραφικό πλάτος, οι περίφημες «συντεταγμένες», που καθορίζουν (και ηλεκτρονικά) τη θέση οποιουδήποτε προσώπου και αντικειμένου στον πλανήτη. Το σημείο Μηδέν είναι ακριβώς εκεί που διασταυρώνεται ο Ισημερινός, η νοητή γραμμή που χωρίζει τη γη σε βόρειο και νότιο ημισφαίριο, με τον μεσημβρινό του Γκρίνουιτς, αυτόν που έχουν συμφωνήσει όλοι να αναγνωρίζουν ως 1^ο.

🔎Αυτές οι δύο νοητές γραμμές διασταυρώνονται στον Κόλπο της Γουινέας, σε μια θαλάσσια περιοχή ανοιχτά της Αφρικής. Ακριβώς νότια της Άκκρα, πρωτεύουσας της Γκάνας, και δυτικά από το νησιώτικο σύμπλεγμα του Σάο Τομέ ε Πρινσίπε. Από εκεί ξεκινούν οι διεθνείς υπηρεσίες να μετρούν το στίγμα για οτιδήποτε βρίσκεται στη Γη, κινητό ή ακίνητο.

🔎Τι υπάρχει σ’ αυτό το περίφημο σημείο μηδέν; Για δεκαετίες ολόκληρες δεν υπήρχε τίποτα, μόνο θάλασσα. Και μάλιστα, θάλασσα βαθιά. Το βάθος του πυθμένα στο σημείο μηδέν μετρήθηκε στα 4.940 μέτρα. Η πιο κοντινή ξηρά είναι μία βραχονησίδα στα βόρεια, σε απόσταση 570 χιλιομέτρων (πιο μακριά από το Αθήνα-Θεσσαλονίκη), που ανήκει στη Γκάνα.

🔎Το 1997 τοποθετήθηκε ακριβώς στο σημείο μηδέν μια μετεωρολογική σημαδούρα. Για την ακρίβεια ποντίστηκε εκεί, με μια αλυσίδα και άγκυρα. Αυτή κι άλλες 16 τέτοιες σημαδούρες, εφοδιασμένες με το σύστημα ATLAS (Autonomous Temperature Line Acquisition System) ποντίστηκαν σ’ ένα πρόγραμμα που ονομάστηκε PIRATA (Prediction and Research Moored Array in the Atlantic), και το οποίο χρηματοδότησαν από κοινού οι ΗΠΑ, η Γαλλία και η Βραζιλία. Η σημαδούρα έχει συνολικό ύψος 3,8 μέτρα.

🔎Έναν χρόνο αργότερα οι αρχές που παρακολουθούσαν το πρόγραμμα PIRATA διαπίστωσαν ότι η σημαδούρα έλειπε! Τι είχε συμβεί; Κάποιος την έκλεψε; Έσπασε η αλυσίδα και χάθηκε στην απεραντοσύνη του Ατλαντικού; Κανείς δεν έμαθε ποτέ. Η σημαδούρα αντικαταστάθηκε και συνεχίζει να μένει εκεί, αν και δεν υπάρχει πια κανένας λόγο, τυπικά παροπλίστηκε το 2021 με το τέλος του προγράμματος. Τα μετεωρολογικά στοιχεία αντλούνται πλέον από αλλού.

🔎Ωραία, κι απ’ όλα αυτά τα επιστημονικά πώς προέκυψε ο μύθος για το νησί; Ουσιαστικά αυτός ο μύθος καλλιεργήθηκε και γιγαντώθηκε απολύτως από την τεχνολογία. Η συγκεκριμένη τοποθεσία (που στους αριθμούς του γεωγραφικού μήκους και πλάτους αναφέρεται φυσικά ως «0,0») φέρεται να είναι το μέρος όπου «βρίσκονται» εκατομμύρια πράγματα στον πλανήτη που (ηλεκτρονικά, πάντα) θα έπρεπε να έχουν συντεταγμένες αλλά δεν έχουν!

🔎Ένα παράδειγμα: Ένα καινούργιο αεροσκάφος, το οποίο βγαίνει από το εργοστάσιο, αποκτά «αριθμό μητρώου», πριν ακόμα αγοραστεί επισήμως από κάποια εταιρεία. Μέσα στην καρτέλα, στην οποία αναγράφονται τα πλήρη στοιχεία του αεροσκάφους, υπάρχει και το πεδίο «συντεταγμένες», για να καθορίζει σε κάθε στιγμή πού βρίσκεται ακριβώς όταν ξεκινήσει τα ταξίδια του. Πριν, όμως, γίνει αυτό, το σύστημα καταχωρεί εξ ορισμού (by default, που λένε) ότι το αεροσκάφος βρίσκεται στο σημείο «0,0». Δηλαδή στο ανύπαρκτο Null Island!

🔎Κάπως έτσι, στον ηλεκτρονικό κόσμο που έχουμε φτιάξει, σε αυτό το σημείο που έχει πάνω του μια σημαδούρα και γύρω-γύρω θάλασσα για εκατοντάδες χιλιόμετρα, θεωρητικά βρίσκονται δεκάδες εκατομμυρίων πράγματα που καταχωρούνται με συντεταγμένες: Από αεροσκάφη και αυτοκίνητα μέχρι κινητά τηλέφωνα και έξυπνα ρολόγια.

🔎Κι αφήνουμε έξω τα «λάθη», όλες τις καταχωρήσεις δηλαδή στις οποίες κάποιος είτε ξέχασε να βάλει συντεταγμένες ή είτε δεν γνωρίζει τις  ακριβείς συντεταγμένες κι άφησε το πεδίο κενό, με συνέπεια να «γεμίσει» το πεδίο εξ ορισμού με την τοποθεσία «0,0»!

🔎Ή για κάποιους που για οποιοδήποτε λόγο θέλουν να κρατήσουν κρυφή την τοποθεσία που βρίσκονται κι έτσι απενεργοποιούν τις συντεταγμένες στο κινητό τους ορίζοντας ότι βρίσκονται στο σημείο μηδέν!

🔎Η Natural Earth έχει μεν καταχωρίσει την τοποθεσία ως ένα νησί, συνολικής έκτασης ενός τετραγωνικού χιλιομέτρου, ακριβώς γι’ αυτό το λόγο: Για να προλάβει λάθη στα ηλεκτρονικά συστήματα. Τα οποία, όσο γίνονται «εξυπνότερα», τόση μεγαλύτερη πιθανότητα υπάρχει να «τρελλαθούν» αν ανακαλύψουν ότι κάτι που έχουν καταγεγραμμένο στη βάση δεδομένων τους βρίσκεται… στην ανοιχτή θάλασσα! Η Natural Earth έχει δώσει σαφή οδηγία να μην χαρτογραφείται το συγκεκριμένο νησί σε καμία περίπτωση.

🔎Ηλεκτρονικά πάντα, αυτό το Null Island που δεν υπάρχει είναι το πιο πυκνοκατοικημένο και το πιο πολυ-επισκέψιμο μέρος της Γης! Όπωσδήποτε μια από τις συσκευές που έχετε στην κατοχή σας και ορίζονται με συντεταγμένες έχει «περάσει» από τη συγκεκριμένη τοποθεσία.

🔎Κατά καιρούς εμφανίζονται στον διεθνή Τύπο άρθρα που έχουν να κάνουν με το Null Island. Η φωτογραφία (Δεκεμβρίου 2022) από το Google Maps όταν «λοκάρει» κάποιος το σημείο και πατήσει πάνω δείχνει μια σκουριασμένη σημαδούρα στα όρια της διάλυσης.