Αλλάζει ο χάρτης: Τα νησιά που δημιουργήθηκαν πρόσφατα από ηφαίστεια!

Αλλάζει σχήμα η γη; Βεβαίως και αλλάζει! Η διαδικασία της αλλαγής, μάλιστα, είναι συνεχής και αδιάκοπη, άσχετα αν γίνεται σχετικά μακριά μας και δεν το μαθαίνουμε.

🔎Οι περισσότεροι έχουμε στο μυαλό μας ότι οι ήπειροι και τα νησιά που γνωρίζουμε σήμερα δημιουργήθηκαν πριν από χιλιάδες χρόνια, μπορεί και εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια, και έκτοτε παρουσιάζουν πολύ μικρές διαφορές. Δεν είναι έτσι. Δεκάδες παραδείγματα υπάρχουν από τέτοιες αλλαγές, κυρίως από νησιά που «αναδύθηκαν» και σχηματίστηκαν από ηφαιστειακές εκρήξεις και σεισμική δραστηριότητα.

🔎Το θέμα ήλθε και πάλι στην ελληνική επικαιρότητα λόγω της σεισμικής ακολουθίας στην περιοχή των Κυκλάδων τις τελευταίες μέρες. Πολλοί θυμήθηκαν τις εκρήξεις του ηφαιστείου της Σαντορίνης μέσα στον 20^ο αιώνα, αλλά και την «ανάδυση» του νησιού της Νέας Καμένης στην περιοχή.

🔎Αυτό συνέβη το μακρινό 1707, πάνω από 300 χρόνια πριν. Το κείμενο αυτό εστιάζει σε αλλαγές που έγιναν μόλις τον τελευταίο αιώνα. Αναφέρουμε μόνο αυτές που σχημάτισαν νησιά με κάποια υπολογίσιμη έκταση, όχι απλά βραχονησίδες ή σκοπέλους.

🔎Τα ενεργά ηφαίστεια στον πλανήτη μας υπολογίζονται σε πάνω από 1.500 (υπάρχει και ειδική ιστοσελίδα που τα παρακολουθεί όλα). Όσα απ’ αυτά βρίσκονται σε θαλάσσιες περιοχές ή νησιά είναι «υπεύθυνα» για αλλαγές στον χάρτη κατά τη διάρκεια της δράσης τους. Ας δούμε, λοιπόν, τα νησιά που δημιουργήθηκαν τον τελευταίο αιώνα λόγω της ηφαιστειακής δραστηριότητας.

🔎Hunga Tonga-Hunga Ha'apai : Το νησί αυτό δημιουργήθηκε το 2015 στην περιοχή της Τόνγκα, ενός νησιωτικού συμπλέγματος στον Ειρηνικό που είναι ανεξάρτητο κράτος από το 1970. Αιτία του μια μεγάλη ηφαιστειακή έκρηξη στον Ειρηνικό Ωκεανό. Η έκρηξη συνέβαλε στο σχηματισμό ενός νέου ηφαιστειακού νησιού, το οποίο αυξήθηκε σημαντικά στις επόμενες εκρήξεις.

🔎Anak Krakatau: Tο πιο μεγάλο από τα «αποτελέσματα» της συνεχούς ηφαιστειακής δραστηριότητας του ηφαιστείου Krakatau, ανατολικά του μεγάλου νησιού της Ιάβας στην Ινδονησία. Γι’ αυτό και το όνομά του σημαίνει «Παιδί του Krakatau»! Δημιουργήθηκε την περίοδο 1927-1928 και συνεχίζει να αυξάνεται με τις εκρήξεις που συμβαίνουν.

🔎Surtsey: Σχηματίστηκε το 1963 λόγω μιας ηφαιστειακής έκρηξης κάτω από τη θάλασσα στον Ατλαντικό Ωκεανό. Το ηφαίστειο συνεχίστηκε να δρα και να σχηματίζει το νησί για περίπου τέσσερα χρόνια και τώρα είναι προστατευόμενη περιοχή για επιστημονική έρευνα. Η Ισλανδία, το κράτος που βρίσκεται πιο κοντά, έσπευσε να το κατοχυρώσει ως δικό της πριν το κάνουν άλλοι.

🔎Nishinoshima: Αυτό το νησί σχηματίστηκε το 1973 από ηφαιστειακή έκρηξη. Παρά τις συνεχιζόμενες εκρήξεις του ηφαιστείου, το νησί συνεχίζει να επεκτείνεται και να αναπτύσσεται. Υπάρχει συνεχής δραστηριότητα, υπεύθυνη για την δημιουργία πολλών μικρότερων νησιών. Το πιο νέο απ’ αυτά αναδύθηκε το 2018.

🔎Hōōfuku-shima: Δημιουργήθηκε το 1952 από μια έκρηξη του ηφαιστείου Fukutoku-Okanoba, στον Ειρηνικό. Αν και είναι μικρό, το νησί παραμένει σημαντικό για μελέτες γεωλογίας. Απέχει σχεδόν 1.300 χιλιόμετρα από το Τόκιο, ωστόσο βάσει διεθνών συνθηκών ανήκει στην Ιαπωνία, όπως και όλα τα γύρο ηφαιστειογενή νησιά.

🔎Home Reef: Ένα ακόμα από τα νησιά του νησιώτικου κράτους της Τόνγκα, ντοπίστηκε το 2006, όταν το ηφαίστειο κάτω από το νερό εξερράγη και δημιούργησε νέο νησί. Παρά το γεγονός ότι ήταν σχετικά μικρό, το νησί παραμένει στον χάρτη και σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες η έκτασή του έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 20 χρόνια.

🔎Taal: Ο ηφαιστειακός κρατήρας της λίμνης Taal στις Φιλιππίνες δημιούργησε πολλές μικρές νησίδες τα τελευταία εκατοντάδες χρόνια μέσω συνεχών ηφαιστειακών εκρήξεων. Το πλήρες όνομά του είναι Taal Volcano Island, αποτελεί το κύριο χαρακτηριστικό και πλέον αξιοποιείται ως τουριστικό αξιοθέατο.

🔎Barren: Βρίσκεται στην περιοχή των Νησιών Ανταμάν, ενός απομακρυσμένου νησιωτικού συμπλέγματος που ανήκει στην Ινδία. Το ομώνυμο ηφαίστειο είναι ενεργό και συνεχώς δημιουργεί νέες εκτάσεις γης μέσα από τις εκρήξεις του, με μικρά νησάκια να αναδύονται και να καταποντίζονται μετά από κάθε έκρηξη.

🔎Santiaguito: Το ομώνυμο ηφαίστειο Santiaguito βρίσκεται κοντά στην πόλη Κετζαλτενάγκο στη Γουατεμάλα. Έχει δημιουργήσει μικρές εκτάσεις και κατά τη διάρκεια των εκρήξεων του συνεχώς αυξάνει τη γη γύρω από το ηφαίστειο. Αυτές οι ηφαιστειακές δραστηριότητες είναι λιγότερο ορατές τα τελευταία χρόνια, λόγω της συνεχούς δραστηριότητας οι επιστήμονες θεωρούν επικίνδυνο να μεταβούν στο σημείο για επιτόπου έρευνες.

🔎Monowai: Αυτό το μικρό νησί εμφανίστηκε το 2013 στον Ειρηνικό Ωκεανό λόγω μιας υποθαλάσσιας ηφαιστειακής έκρηξης. Το νησί είναι μικρό και μεταβαλλόμενο, αλλά δείχνει τη συνεχιζόμενη ηφαιστειακή δραστηριότητα στην περιοχή. Το έχει κατοχυρώσει η Νέα Ζηλανδία, αφού βρίσκεται εντός των χωρικών υδάτων της.