Sunday, October 20, 2024

H Άνδρος της Καραϊβικής κρύβει πολλά (και ένοχα…) μυστικά!


Μια ματιά στον χάρτη της Καραϊβικής, στις Μπαχάμες, φτάνει για να νιώσεις έκπληξη: Το πιο μεγάλο από τα νησιά του αρχιπελάγους, που έχει φτάσει πια να είναι συνώνυμο με τις εξωτικές διακοπές, ονομάζεται… Άνδρος! Πριν αρχίσει κάποιος τις εθνικιστικές κορώνες πως «όλα οι Έλληνες τα έφτιαξαν», να ξεκαθαρίσουμε ότι, παρά την σημαντική ελληνική παρουσία εκεί, το όνομα δεν έχει σχέση με την Ελλάδα. Το νησί, όμως, κρύβει διάφορες πολύ ενδιαφέρουσες ιστορίες, μερικές όχι και τόσο αθώες…

🔎Το νησί Άνδρος (προφέρεται Άντρος) έχει έκταση 5.957 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Είναι, δηλαδή, λίγο μεγαλύτερο από ολόκληρο το νομό Αιτωλοακαρνανίας. Για να καταλάβετε πόσο ξεχωρίζει, αρκεί αυτό: Είναι πιο μεγάλο από ΟΛΑ τα υπόλοιπα νησιά του αρχιπελάγους μαζεμένα!

🔎Σ’ αυτήν, όμως, την τεράστια έκταση (τηρουμένων των αναλογιών) ζουν ΜΟΝΟ κάτι λιγότεροι από 8.000 κατοίκους. Δηλαδή μόλις το 2% του πληθυσμού της χώρας. Πώς γίνεται αυτό; Η απάντηση είναι ένα μίγμα γεωγραφίας, ιστορίας και… μυστηρίου.

🔎Κατ’ αρχάς, το όνομα. Όσο κι αν μοιάζει με την ελληνική Άνδρο, την αρχόντισσα των Κυκλάδων με τους αέρηδες, τους καπεταναίους και τους εφοπλιστές, η Άνδρος της Καραϊβικής δεν πήρε το όνομά της από την Ελλάδα. Υπάρχουν, ωστόσο, δύο δυνατές εκδοχές: Η πρώτη αποδίδει το όνομα στον σερ Έντμουντ Άντρος, ο οποίος ήταν διοικητής των βασιλικών δυνάμεων στα (επίσης βρετανικά τότε) νησιά Μπαρμπέιντος το 1672 και αργότερα έγινε κυβερνήτης της Νέας Υόρκης και της Μασσαχουσέτης στις σημερινές ΗΠΑ.

🔎Η δεύτερη εκδοχή αναφέρει ότι το όνομα Άντρος είναι παρήχηση του ονόματος Άντριους (Ανδρέας) και το έφεραν μαζί τους άποικοι που κατοίκησαν το νησί στα τέλη του 18ου αιώνα (1787), όταν έφυγαν από τις ακτές της σημερινής Ονδούρας κι ένα νησάκι, που βρίσκεται εκεί, αλλά ανήκει στην Κολομβία και λεγόταν Σεντ Άντριους (και σήμερα, κατά το ισπανικότερο, Σαν Αντρές).

🔎Στην Άνδρο της Καραϊβικής βρέθηκαν πράγματι Έλληνες. Οι οποίοι προσελκύθηκαν εκεί από τα σφουγγάρια, τα οποία αφθονούσαν, όπως και σε όλη την περιοχή κάτω από τη Φλόριντα. Από το 1840 ως το 1930 υπήρχε σημαντική ελληνική παρουσία σφουγγαράδων, κυρίως βέβαια από την Κάλυμνο, όπου η συγκεκριμένη ειδικότητα είχε γίνει δεύτερη φύση των κατοίκων. Δούλεψαν εκεί για περίπου έναν αιώνα, μέχρι που λόγω φυσικού φαινομένου (ερυθρά παλίρροια) τα σφουγγάρια εξαφανίστηκαν, γι’ αυτό μετακόμισαν μαζικά στη Φλόριντα, στην περιοχή Τάρπον Σπρινγκς, όπου ακόμα υπάρχει μια κουκίδα Ελλάδας.

🔎Πιθανότατα το οικείο όνομα να βοήθησε τους Καλύμνιους σφουγγαράδες να πάρουν τη μεγάλη απόφαση να μεταναστεύσουν στην άλλη άκρη του κόσμου. Αλλά το νησί εμφανιζόταν μ’ αυτό το όνομα σχεδόν από δύο αιώνες πριν, οπότε η πιθανότητα να ονομάστηκε έτσι από Έλληνες (την οποία διαβάζουμε συχνά-πυκνά στο διαδίκτυο) είναι μηδαμινή.

🔎Ο πληθυσμός της Άνδρου της Καραϊβικής είναι πραγματικά… κάθε καρυδιάς καρύδι. Οι αυτόχθονες κάτοικοι, οι Ινδιάνοι Λουκαγιάν, αριθμούσαν περίπου 40.000 το 1499, όταν ο Αμέρικο Βεσπούκι σ’ ένα από τα ταξίδια του έριξε άγκυρα στο νησί. Όλοι εξαφανίστηκαν.

🔎Λέγεται ότι μεταφέρθηκαν βίαια κατά χιλιάδες στην Ισπανιόλα (το ακόμα μεγαλύτερο νησί που σήμερα είναι χωρισμένο σε δύο κράτη, την Αϊτή και τη Δομηνικανή Δημοκρατία), όπου είχε αρχίσει ήδη μια στυγνή οικονομική εκμετάλλευση με τεράστιες φυτείες ζάχαρης και χρειάζονταν τζάμπα εργατικά χέρια.

🔎Ήταν τέτοια η απόλυτη εξαφάνιση των Ινδιάνων, που η ισπανική αποστολή του 1520, η οποία έπιασε στο νησί, ανακάλυψε μόνο… 11 κατοίκους!

🔎Από το 1648, θεωρητικά, οι Βρετανοί είχαν βάλει πόδι στις σημερινές Μπαχάμες. Αλλά δεν υπήρχε έγγραφο για να το πιστοποιεί και τα νησιά ήταν πάνω από 700, οπότε… τρέχα γύρευε τι ανήκε σε ποιον. Αυτά ορίστηκαν το 1783, όταν πια η Βρετανία είχε χάσει και τις ΗΠΑ και κανόνιζε τις δουλειές της στη θάλασσα. ΜΕ συμφωνία ανάμεσα στην Βρετανία και την Ισπανία, η Βρετανία αναγνώριζε την ισπανική κυριαρχία στη χερσόνησο της Φλόριντα και η Ισπανία έκανε το ίδιο με τα νησιά.

🔎Μέχρι τότε, βέβαια, και για έναν αιώνα η Άνδρος ήταν ένα γκρίζο νησί. Κυρίαρχοι στις ακτές του ήταν διάσημοι πειρατές, ανάμεσά τους ο Χένρι Μόργκαν (ναι, αυτός που έδωσε το όνομά του στο ρούμι Captain Morgans). Αργότερα έφτασαν στο νησί άποικοι από τις ΗΠΑ που ήθελαν να μείνουν πιστοί στο βρετανικό στέμμα, με τους σκλάβους τους.

🔎Όταν το 1821 οι ΗΠΑ αγόρασαν τη Φλόριντα από τους Ισπανούς, αρκετοί Ινδιάνοι της φυλής των Σεμινόλε και Αφρικανοί σκλάβοι για να γλυτώσουν τη δουλεία έφτιαχναν μονόξυλα και κάλυπταν την απόσταση μέχρι την Άνδρο, προς αναζήτηση ελευθερίας. Μετά, όπως αναφέραμε, ήλθαν οι Έλληνες, και το νησί απέκτησε μια φυλετική πανσπερμία, αν και ποτέ δεν έφτασε ούτε καν τον αρχικό πληθυσμό των Ινδιάνων.

 🔎Γιατί συνέβη αυτό; Εξήγηση επίσημη δεν υπάρχει. Υπήρχε ισχυρή οικονομική δραστηριότητα, όχι μόνο με την σπογγαλιεία, αλλά και την καλλιέργεια σισάλ και την υλοτομία. Αλλά και πολλά ενδιαφέροντα πράγματα για τους τουρίστες, όπως οι διάσημες «μπλε τρύπες», καταβόθρες στην ξηρά που κατέληγαν στη θάλασσα και εξάπτουν μέχρι σήμερα τους δύτες όλης της υφηλίου. Και παραλίες υπήρχαν πολλές και καλές, όπως σε όλα τα νησιά βέβαια.

🔎Από το 1950 και για 20 χρόνια σχεδόν όλο το βόρειο τμήμα του νησιού (θεωρείται ένα νησί, αν και είναι τρία, έχουν όμως ελάχιστη απόσταση μεταξύ τους που θεωρείται ενιαίο) αποψιλώθηκε τελείως από δέντρα, κατά διαταγή των Βρετανών. Δεν υπήρξε επίσημος λόγος για κάτι τέτοιο. Τότε αναπτύχθηκαν οι πρώτες θεωρίες συνωμοσίας, ότι «κάτι συμβαίνει» στην Άνδρο όχι μόνο από τους Άγγλους, αλλά και τους Αμερικανούς εκεί δίπλα. Ακούγονταν ιστορίες για μυστικές βάσεις υποβρυχίων, για υποθαλάσσια «τεχνικά» πειράματα (στρατιωτικά δηλαδή) κτλ.

🔎Με πρωτοβουλία του σερ Λίντεν Πίντλινγκ, επί μακρόν βουλευτή του νησιού, οι Μπαχάμες έκαναν το αποφασιστικό βήμα προς την ανεξαρτησία από τη Βρετανία στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Λίγες μέρες πριν τις 10 Ιουλίου, όπου είχε οριστεί ως η ημέρα μεταφοράς της εξουσίας, οι Βρετανοί ανακοίνωσαν τη συμφωνία παραχώρησης της περιοχής του Φρες Κρικ στο AUTEC (Atlantic Undersea Test and Evaluation Center, Κέντρο Ατλαντικών Υποθαλάσσιων Ερευνών και Αξιολόγησης).

🔎Εγκαταστάσεις στην περιοχή είχε η συγκεκριμένη υπηρεσία από το 1964 και τα όποια αποτελέσματα αυτών των ερευνών κρατούνταν μυστικά. Ακόμα μυστικά είναι. Η νέα κυβέρνηση των νησιών δεν μπορούσε να αναθεωρήσει τη συμφωνία, που έκλεισε ερήμην της. Οι Αμερικανοί έχουν την πλήρη κυριότητα της περιοχής και δεν ανακοινώνουν τι κάνουν εκεί.

🔎Είναι χαρακτηριστικό και κάτι άλλο: Το 1975 ο Ζακ Υβ Κουστό, ο διάσημος αυτός εξερευνητής των θαλάσσιων βυθών, είχε συνεννοηθεί με την κυβέρνηση στις Μπαχάμες για να δημιουργήσει ένα από τα εκπληκτικά του ντοκιμαντέρ, που θα εξερευνούσε τον βυθό της περιοχής. Ενώ είχε πάρει άδεια, αυτή ανακλήθηκε λίγες εβδομάδες αργότερα.

🔎Το ντοκιμαντέρ προβλήθηκε το 1976, αλλά χωρίς πλάνα της περιοχής, με τίτλο «Μυστήρια των Κρυμμένων Κοραλλιογενών Βράχων». Όποιος έβλεπε το ντοκιμαντέρ δεν βλέπει κανένα μυστήριο. Ο τίτλος λέγεται ότι ήταν η… εκδίκηση του Κουστό επειδή του αρνήθηκαν την υποθαλάσσια κινηματογράφηση της περιοχής.

🔎Τι λέγεται ότι κάνουν εκεί; Πολλά. Από το ότι έχουν εγκαταστήσει ένα σύστημα διοίκησης των υποθαλάσσιων πομπών ειδοποίησης για ξένα υποβρύχια μέχρι δοκιμές υπερσύγχρονων υποθαλάσσιων όπλων, που έχουν να κάνουν με τον έλεγχο των κυμάτων και την πρόκληση κυκλώνων και τυφώνων. Ήλθε πάλι το θέμα στην επιφάνεια τις τελευταίες ημέρες με τον κυκλώνα που έπληξε τη Φλόριντα. Τι είναι ακριβές απ’ όλα αυτά; Δεν γνωρίζουμε, φυσικά. Ούτε θα ανακοινωθεί ποτέ.

🔎Το AUTEC δημοσιεύει πού και πού κάποια επιστημονικά αποτελέσματα, αλλά οι συνομωσιολόγοι επιμένουν ότι αυτά είναι για… ξεκάρφωμα και άλλο είναι το πραγματικό αντικείμενό τους. Πολύ πιο ένοχο από επιστημονικές έρευνες.  Μην ξεχνάμε ότι το νησί, όπως και όλες οι Μπαχάμες, ορίζουν την δυτική πλευρά του διαβόητου «Τριγώνου των Βερμούδων». Εκεί κι αν υπάρχουν θεωρίες συνομωσίας…

🔎To παρατσούκλι που έχουν δώσει οι ίδιοι οι Μπαχαμέζοι στο νησί Άντρος είναι «Κοιμώμενος Γίγαντας». Δηλαδή, έχει τόσες αναξιοποίητες δυνατότητες, που αν ξυπνήσει, μπορεί να επισκιάσει τα υπόλοιπα νησιά. Ο τουρισμός ανεβαίνει, αλλά δεν είναι μαζικός. Οι τουρίστες περιορίζονται σε δύτες που προσελκύονται από τις «μπλε τρύπες» και επαγγελματίες ψαράδες. Τα μέρη που μπορούν να επισκεφθούν, βέβαια, είναι συγκεκριμένα και εγκεκριμένα. Κάποιοι επιθυμούν αυτός ο γίγαντας να μην ξυπνήσει ποτέ.

No comments:

Post a Comment

H Άνδρος της Καραϊβικής κρύβει πολλά (και ένοχα…) μυστικά!

Μια ματιά στον χάρτη της Καραϊβικής, στις Μπαχάμες, φτάνει για να νιώσεις έκπληξη: Το πιο μεγάλο από τα νησιά του αρχιπελάγους, που έχει φτά...